در دنیای امروز که اطلاعات یکی از ارزشمندترین داراییهای هر کسبوکاری محسوب میشود، سرورها نقش حیاتی در نگهداری، پردازش و انتقال این دادهها دارند. قطع ناگهانی برق میتواند باعث آسیب به سختافزار، از بین رفتن اطلاعات، و حتی توقف کامل سرویسدهی شود. راهحل چیست؟ استفاده از یو پی اس (UPS) مخصوص سرور.
در این مقاله بهصورت جامع و کاربردی بررسی میکنیم که چه نوع یو پی اسی برای سرور مناسب است، به چه نکاتی در هنگام خرید باید توجه کنیم، و تفاوت نیاز یک دیتاسنتر با یک شرکت کوچک در انتخاب UPS چیست.
یو پی اس چیست و چرا برای سرور ضروری است؟
UPS یا منبع تغذیه بدون وقفه، دستگاهی است که هنگام قطع یا نوسان برق، انرژی لازم برای ادامه کار سیستم را از طریق باتری داخلی فراهم میکند. در مورد سرورها، این موضوع نهتنها برای حفظ عملکرد سیستم مهم است، بلکه امنیت اطلاعات و حفظ دسترسی به شبکه را نیز تضمین میکند.
حتی چند ثانیه قطعی برق میتواند باعث:
- ریست شدن سیستم عامل سرور
- خرابی هارد و از بین رفتن اطلاعات
- بروز اختلال در فرآیندهای مالی و سیستمی
شود. از همین رو، نصب یک UPS مناسب برای هر سرور، یک الزام است نه انتخاب.

انواع یو پی اس مناسب برای سرورها
انواع مختلفی از یو پی اس در بازار موجود است، اما همه آنها برای سرورها مناسب نیستند. در این بخش با سه نوع رایج آشنا میشویم:
- آفلاین (Offline / Standby):
- عملکرد ساده دارد.
- فقط هنگام قطع کامل برق وارد مدار میشود.
- دارای تاخیر چند میلیثانیهای است.
- مناسب برای تجهیزات غیرحساس. برای سرور پیشنهاد نمیشود.
- لاین اینتراکتیو (Line-Interactive):
- برای دفاتر کوچک و سرورهای ساده مناسب است.
- دارای تثبیتکننده ولتاژ داخلی است.
- در برابر نوسانات عملکرد بهتری نسبت به نوع آفلاین دارد.
- آنلاین (Online Double Conversion):
- بهترین گزینه برای سرورها و مراکز داده.
- ولتاژ ورودی را بهطور کامل تصحیح و پایدار میکند.
- بدون وقفه برق را تأمین میکند.
- در برابر نوسانات شدید و نویزهای برق بسیار مقاوم است.
- آفلاین (Offline / Standby):
یو پی اس مناسب برای اتاق دیتاسنتر
دیتاسنترها نسبت به دفاتر کوچک و سرورهای مستقل نیازهای متفاوتتری دارند. در اتاقهای سرور معمولاً تجهیزات متعددی مانند:
- چندین سرور رکمونت
- سوییچ و روتر
- سیستم تهویه و کولینگ
- رکهای ذخیرهسازی اطلاعاتوجود دارد که باید همگی توسط UPS پشتیبانی شوند. در این شرایط:
- توان خروجی بالا (معمولاً بالای 10kVA) باید انتخاب شود.
- مدلهای ماژولار مناسبترند چون قابلیت توسعه دارند.
- پشتیبانی از باتری اکسترنال برای افزایش زمان برقدهی توصیه میشود.
- یو پی اس حتماً باید دارای نرمافزار مانیتورینگ و پورت SNMP باشد.

نکات کلیدی در انتخاب UPS برای سرور
فراتر از نوع UPS، موارد زیر در خرید اهمیت زیادی دارد:
- ظرفیت یا توان یو پی اس: مجموع مصرف تجهیزات متصل به یو پی اس باید دقیق محاسبه شود. معمولاً ۲۰ تا ۳۰ درصد بیشتر از مجموع توان تجهیزات انتخاب میشود.
- زمان پشتیبانی باتری: بسته به نیاز، ممکن است فقط ۱۵ دقیقه برای خاموش کردن امن سیستم نیاز داشته باشید یا چند ساعت برای تداوم فعالیت.
- نوع باتری:
- سیلد لید اسید (SLA): ارزانتر ولی با عمر کمتر.
- لیتیومی: گرانتر اما عمر طولانیتر و وزن کمتر.
- ضریب توان (Power Factor): ضریب بالاتر نشاندهنده توان واقعی بیشتر است. به دنبال یو پی اسهایی با ضریب 0.9 یا 1 باشید.

تفاوت یو پی اس رکمونت و ایستاده
یو پی اسها از نظر نحوه نصب به دو دسته تقسیم میشوند:
1.رکمونت (Rackmount):
- برای نصب در رکهای 19 اینچی طراحی شدهاند.
- فضای کمتری اشغال میکنند و نظم بیشتری به اتاق سرور میدهند.
2.ایستاده (Tower):
- بهصورت مستقل روی زمین قرار میگیرند.
- معمولاً در دفاتر کوچک یا مکانهایی که رک ندارند استفاده میشوند.
برخی مدلها قابلیت تبدیل از رکمونت به ایستاده و بالعکس را دارند که انعطافپذیری بیشتری به کاربر میدهند.
انواع کسبوکارهایی که به یو پی اس (UPS) احتیاج دارند
در هر کسبوکاری که از دستگاههای حساس و پیچیدهای استفاده میشود، نیاز به یک سیستم یو پی اس برای حفظ ثبات و امنیت وجود دارد. این سیستمها بهویژه در صنایعی که قطعی برق میتواند آسیبهای جدی به اطلاعات و سختافزار وارد کند، اهمیت بیشتری دارند. در اینجا، به بررسی کسبوکارهایی میپردازیم که بیشترین نیاز را به یو پی اس دارند:
- شرکتهای فناوری اطلاعات و دیتا سنترها
دیتا سنترها و مراکز پردازش داده، که در آنها هزاران سرور و تجهیزات شبکه قرار دارد، برای حفظ دادهها و جلوگیری از از دست رفتن اطلاعات به یک یو پی اس قوی نیاز دارند. این مراکز معمولاً به یو پی اسهای آنلاین با توان بالاتر از ۱۰kVA نیاز دارند که در صورت قطع برق، انرژی لازم را برای ادامه عملیات و خاموش کردن امن سیستمها فراهم کند. - کسبوکارهای پزشکی و بیمارستانها
در بیمارستانها و مراکز درمانی که تجهیزات پزشکی وابسته به برق هستند، یو پی اسها برای جلوگیری از آسیب به دستگاههای پزشکی و حفظ ایمنی بیماران استفاده میشود. همچنین در مواردی مانند ذخیرهسازی اطلاعات بیمار و سیستمهای تصویربرداری، یو پی اس نقش بسیار مهمی در جلوگیری از قطعی برق و از دست دادن اطلاعات ایفا میکند. - شرکتهای مالی و بانکی
در بانکها و موسسات مالی که تراکنشهای مالی و اطلاعات حساس در جریان است، قطعی برق میتواند به اختلالات جدی و از دست رفتن دادههای مهم منجر شود. یو پی اسها در این بخشها برای حفظ امنیت و عملکرد سیستمها در برابر قطع برق ضروری هستند. - صنعت تولید و کارخانهها
در صنایع و کارخانهها که ماشینآلات و تجهیزات حساس به برق استفاده میکنند، یو پی اسها برای جلوگیری از آسیب به این دستگاهها و جلوگیری از توقف خط تولید، از اهمیت ویژهای برخوردارند. این دستگاهها با تأمین برق پشتیبان در مواقع ضروری، عملیات تولید را بدون وقفه نگه میدارند. - کسبوکارهای کوچک و دفاتر
حتی در دفاتر کوچک یا مغازهها که سرورها و تجهیزات شبکهای نیاز به برق ثابت دارند، استفاده از یو پی اس میتواند از خرابی تجهیزات جلوگیری کرده و روند کاری بدون توقف ادامه یابد. بهویژه در مواقعی که اطلاعات مالی یا مشتریان بهصورت آنلاین ذخیره میشود، داشتن یک یو پی اس پشتیبان اهمیت زیادی دارد.
نصب و نگهداری یو پی اس سرور
نصب صحیح و نگهداری دورهای، عمر UPS و ایمنی عملکرد آن را تضمین میکند:
- تهویه مناسب: یو پی اس باید در محیط خنک و دارای تهویه مناسب نصب شود.
- نصب توسط متخصص: بهویژه در سیستمهای 3 فاز یا ظرفیت بالا، نصب باید توسط افراد فنی مجرب انجام شود.
- سرویس دورهای: باتریها باید بهصورت دورهای تست و بررسی شوند. غفلت از این مورد باعث خرابی ناگهانی در زمانهای حساس میشود.
جمعبندی
خرید یو پی اس برای سرور نیازمند دقت، شناخت نیاز دقیق و آشنایی با انواع تکنولوژیهاست. پیشنهاد میشود قبل از خرید حتماً با متخصصان مشورت کرده و از برندهایی معتبر و تستشده استفاده کنید. برندهایی مانند UFO، ZICO و Malga Power از جمله برندهایی هستند که بهخوبی نیاز کسبوکارهای کوچک تا دیتاسنترهای متوسط را پوشش میدهند و توسط مجموعه آذران یو پی اس با گارانتی معتبر عرضه میشوند.
با انتخاب صحیح UPS، میتوانید از اطلاعات ارزشمندتان در برابر قطعی و نوسانات برق محافظت کنید و خیالتان از عملکرد همیشگی سرور راحت باشد.
سوالات متداول
آیا هر UPS برای سرور مناسب است؟
خیر. برای سرورها حتماً از مدلهای Line-Interactive یا Online با توان مناسب استفاده شود.
چطور مدت زمان پشتیبانی را محاسبه کنیم؟
باید بدانید چند وات مصرف دارید و چند دقیقه نیاز به برق دارید. این عدد به باتریها و ظرفیت یو پی اس بستگی دارد.
چه زمانی باتری اکسترنال لازم است؟
وقتی زمان پشتیبانی بالا (مثلاً ۳۰ دقیقه یا بیشتر) نیاز باشد یا در مکانهایی با قطع برقهای طولانی فعالیت دارید.
بدون دیدگاه